Actief watersporteiland Terherne is tevreden over zichzelf

De verandering is er altijd rond de paasdagen. Dan wordt het twee levens bevattende Terherne van een rustend dorp tot een superactief watersportcentrum. “Oooh, ik ha der no al wer sa’n sin oan!”, roept Annelies Piersma een paar weekjes voor die paasdagen. Ze wijst vanuit haar huis naar de brug midden in het dorp, waar ze een prachtig gezicht op heeft. Daar ligt de Kameleonpraam al deinend te wachten om uit te varen. En in gedachten ziet ze allerlei vrolijk geklede mensen al over die brug lopen. Het dorp in. “Terherne yn de simmer.”

Misschien dat de corona die simmer aarzelend op gang laat komen. Maar Annelies Piersma weet zeker dat het dorp straks echt weer tot leven komt. En ze weet als autochtone Terhernster heel goed hoe dat leven in elkaar zit. Ze is er super-enthousiast over, en dat werkt aanstekelijk.

Terhernsters
Nu is Annelies Piersma een vrolijk mens. Ook als de andere kant van de grote ovale tafel in haar woning begint te zeuren. Over al die nieuwe woningen die de laatste jaren in Terherne zijn verrezen, “en vanzelfsprekend de hele winter leeg staan”… ”Nee, hear! Alle hûzen yn it villapark dy’t om de skeeler- en iisbaan hinne stean moat fêst bewenne wurde, hat de gemeente ferordeneard. Boppedat is fan de rest fan dy nijbou ek it grutste part fêst bewenne. We ha der hjir yn Terherne gjin probleem mei dat it foar in part twadde hûzen binne. Want wat blykt? De measte bewenners bin, ek at se hjir mar sa no en dan wenje, dochs Terhensters. Se dogge mei.”

Dat geldt zelfs voor de te verhuren recreatiewoningen, waarvan er heel veel in Terherne staan. Landall heeft er zelfs twee parken, in totaal is er een tiental. “It moaie is dat dêr ek altyd deselde minsken werom komme, en dy fiele har nei in pear jier ek Terhernster!” Terherne heeft ongeveer 750 vaste inwoners, ‘s zomers is het drie, vier keer zo druk bevolkt.

Bovendien zijn er veel grootschalige watersportbedrijven in Terherne, die het dorp groter doen lijken dan het is. Terherne is immers niet meer dan een hoekje. ‘Terhorne’ betekent ‘op de hoek’. De uiterste hoek van een stuk landaanwinning. Het had destijds bewoners die in de visserij, scheepvaart of scheepsbouw zaten. Dan lagen er soms wel veertig, vijftig kofschepen die uitvoeren richting Oostzee.

Eiland
Het Sneekermeer ging toen blijkbaar wel eens tekeer, stukken land werden weggeslagen, Terherne werd een eiland. Dat is het nog. De bruggen over het Heerezijl, vanaf Joure, en over de Nieuwe Zandsloot richting Akkrum, zorgen nu voor de verbindingen met de rest van de wereld. Met de bouw daarvan werd overigens pas in 1857 begonnen. Toen kon de rest van de wereld er komen. Dat was ook wel mooi voor Annelies Piersma.

Ze heeft immers samen met haar man Jan Heddema een makelaarskantoor in Heerenveen, waarvoor zij meestal in haar eigen Terherne aan het werk is. Het enthousiasme waarmee ze dat doet, had ze trouwens al voordat het makelaarswerk er was. Ze kent de oude waarden van Terherne, maakte de opgang mee en ziet dat het nog steeds uitstekend loopt. Al moet ze die vervelende andere kant van de tafel wel een beetje gelijk geven dat het ook wel een periode wat stil heeft gestaan.

De nieuwbouw heeft dat echter compleet veranderd. Fantastisch als ze vertelt over ‘vroeger’. Toen de toenmalige hoofdonderwijzer van de Terhernster basisschool en cabaretier Roel Bergsma op het toneel van een tot de nok toe gevuld dorpshuis De Buorkerij de zelfspot dreef met de Terhernsters. En ook eigen ‘Terhernster sankjes’ ten gehore bracht, die nu nog worden gezongen.

Buorkerij
“Wit je wol, dat no mei de koroana dat De Buorkerij hielendal moderniseard is? Jo kinne it net wer werom, sa moai!” In die Buorkerij vinden veel evenementen plaats die de dorpsbevolking met z’n allen doet. En dan is ook dorpscafé De Zevenwouden na een moeilijke periode weer aan de slag als ontmoetingsplaats voor de eigen bevolking. En de grote horecabedrijven worden door echte Terhernsters gerund, die voelen ook vaak ‘eigen’. 

Dat zorgt ervoor dat Terherne leefbaar is. Het kent heel veel activiteiten. Annelies Piersma heeft in allerhande verenigingen en organisaties gezeten of zit er nog in. Ze weet alles van die activiteiten. Zoals die van de gymnastiekvereniging ‘Voorwaarts’, die zich nu specialiseert in bijzondere sportactiviteiten. Soms eenmalig, soms als introductie voor groepen om er mee door te gaan. Van skeeleren tot fittness en yoga, alles is mogelijk. En daar blijkt veel belangstelling voor bij de inwoners van Terherne, waar voetbal en volleybal het niet vol konden houden. “Ja, dat is spitich. Bliid dat de gymnastyk dêr no wat oan docht.”

Natuurlijk is er een actieve watersportvereniging, die met name met het jeugdzeilen goed aan de weg timmert. Bovendien zit Terherne muurvast in de skûtsje-elfdaagse van de SKS. Een gouden dag, als de pier helemaal vol toeschouwers zit. “Dêr rin ik alle dagen ek efkes, moai plakje, moat we wat mear brûke.”

De eeuwenoude ijsvereniging doet zijn dingen. En er zijn veel eenmalige activiteiten, zoals
een wandeltocht (“Der dogge wol achthûndert minsken oan mei”), een biljarttoernooi (“Mei de Kryst, soms wol hûndert dielnimmers”) en het grote cultuurfeest in de nazomer. (“Proef de Kunst”).

Kameleon
Terherne heeft recreatiewoningen, maar ook veel dagjestoerisme. Naast de veelheid aan boten die je er kunt huren is er ook de Kameleon. En hoewel schrijver Hotse de Roos altijd ontkend heeft dat hij die spannende jongensboeken in Terherne gesitueerd had, vond hij het niet erg dat de Terhernsters deden alsof dat wel zo was. Met een boerderij, een Kameleonboot, en een praam waarmee schoolreisjes, maar ook bedrijfscursussen naar een eiland in de Poelen wordt gevaren.

En verder is Terherne zeer geliefd bij de fietsers, die druk gebruik maken van het pontje van en naar Terzoolsterzijl. Daar zijn veel vrijwilligers voor nodig. “Mar dat is gjin probleem. Trouwens, oeral bin wol frijwilligers foar.” De pont vaart weer sinds 1 april. 1 april is dus de dag van de verandering in Terherne. Waar een leuke diversiteit aan ondernemingen huist, van groot naar klein. Genoeg werkgelegenheid. De activiteiten van die bedrijven voel je. De winkeltjes die er nog zijn naast de supermarkt staan op een goede naam.

Je bent tevreden als je in Terherne woont, zegt Annelies Piersma. En wat Annelies erg leuk vindt dat, als er huizen te koop staan, er dan jonge mensen op de stoep staan. Niet eens uit eigen dorp. Ook elders zien ze dat watersportdorpje wel zitten.

Plaatselijk Belang doet intussen onderzoek bij de bevolking over wat de concrete behoefte is naar woningen. Om dat resultaat bij de gemeente aan te kunnen kaarten. Enerzijds omdat eigen jongeren een – betaalbare - woning zoeken en anderzijds wat de behoefte bij ouderen is aan een accommodatie waar ook verzorging kan worden geleverd. Want die ook tevreden ouderen willen nergens anders naar toe. Voor geen geld….

Tekst: Eelke Lok