Cover verhaal: Yenny Miedema

Yenny Miedema (43) uit Sint Nicolaasga doet liever niet te lang hetzelfde. Onder de noemer Yoyental geeft ze yogalessen en biedt ze verschillende activiteiten aan. Daarnaast werkt ze in de GGZ. Haar missie? Mensen laten zien hoe ze mind en body met elkaar in contact kunnen brengen. Of dat nu door middel van een yogales is, zwemmen bij maanlicht, een wandeling bij zonsopgang of een ijsbadworkshop. “Steeds iets nieuws verzinnen en dat doorgeven aan anderen, daar krijg ik energie van.”

Yoga en water, en dan liefst een combinatie daarvan. Daar gaat Yenny’s hart sneller van kloppen. Haar ijsbadworkshops ‘Azem yn ‘t kjeld’ (adem in de kou) werden een onverwacht succes. “Ik zwem al jarenlang buiten, eerst alleen in de zomer. Een paar jaar geleden wilde ik eens proberen om zo lang mogelijk in het jaar te blijven zwemmen. Met een surfpak aan heb ik toen nog tot december in de Put van Nederhorst gezwommen. Toen werd het echt te koud, vond ik. Maar het leek me wel fijn om ’s ochtends even te dippen: het koude water in- en uitgaan. Ik heb gewoon een roze zwembadje gekocht en ben daarin gaan zitten. De eerste keer was dat niet prettig. Ik moest echt mezelf reguleren door rustig te ademen. Maar daarna voelde ik me fantastisch. Als ik een ijsbad neem, ben ik heel geconcentreerd op mijn lichaam. Ik voel alle sensaties in mijn lijf: tintelingen, een warme buik… Als ik eruit kom, voel ik het bloed door me heen ruisen. Dan ervaar ik echt dat ik leef.”

Euforie

“Na een ijsbadworkshop gevolgd te hebben, ging ik zelf een activiteit aanbieden: ‘Azem yn ‘t kjeld.’ Een combinatie van yogahoudingen doen en een ijsbad nemen. Dat sloeg ontzettend aan. Ik vind het fantastisch om mensen die uitdaging aan te bieden. Ze leren echt voelen: durf ik in dit bad? En dan daarna die euforie, als het gelukt is. Maar het is ook enorm goed voor je zelfvertrouwen als je een enge situatie aangaat en leert dat je daar controle over hebt. Dat je kunt zeggen: ik wil er nu uit.”

Lichaam in actie

De yogalessen en workshops zijn een belangrijk onderdeel van haar leven, maar haar werk als activiteitenbegeleider in de GGZ is dat ook. “Ik vind het allebei leuk, zou niet willen kiezen.” Ze werkt met mensen met behoorlijk heftige” psychische problemen. “Ik neem ze mee op pad, sporten of een activiteit doen. En dan probeer ik ze net een stapje verder te brengen. Durven ze door Leeuwarden te lopen, of misschien zelfs koffie te drinken? Ik probeer waarde toe te voegen aan iemands dag. Als iemand die depressief is maar een klein beetje geluk voelt, is mijn doel al bereikt. Ik geloof dat het belangrijk is om je lichaam in actie te brengen. Probeer eens te luisteren naar wat je lijf je wil vertellen. Eigenlijk is dat niet anders dan de lessen en workshops die ik geef.”

Hippiegedoe

Yoga leek haar in eerste instantie maar niets. “Dat is hippiegedoe, dacht ik altijd. Ik werkte in een gesloten GGZ-kliniek, en daar gingen ze yoga aanbieden aan de cliënten. Ik moest daar vanuit mijn functie aan meedoen. En eigenlijk begon ik het toen steeds meer te waarderen. Ik zag dat mensen zich door de houdingen leerden ontspannen. Ze werden zich bewust van hun ademhaling. Op een gegeven moment ging ik zelf de lessen geven, en dat ging eigenlijk best goed. Na verloop van tijd ben ik de opleiding kinderyoga bij Helen Purperhart gaan doen. En daar heb ik echt geleerd hoeveel meerwaarde yoga heeft.”

Leren relativeren

“Het mooie van yoga is: je word je heel bewust van je lichaam. Als je yoga doet, ontdek je waar spanning zit in je lijf. Trek je je schouders omhoog? Span je je kaak aan? Dat zijn allemaal signalen dat je gestrest bent. De stress van negatieve emoties blijft in je lichaam hangen. Die spanning kun je vervolgens ook laten afvloeien. Als je je lichaam bewust ontspant, bijvoorbeeld door drie minuten te gaan liggen, word je geestelijk ook meer ontspannen. Mijn moeder is elf jaar lang ziek geweest. In die tijd was ik soms zo boos. Pas toen ik aan yoga ging doen, leerde ik daar een beetje mee omgaan.

Als je eenmaal weet hoe dit werkt, kun je dat ook op andere momenten toepassen. Laatst was mijn harde schijf gecrasht. Eerder had ik hem dan door het raam gegooid, want ik kan best opvliegend zijn. Nu haalde ik eerst diep adem en werd ik me bewust van de spanning in mijn lijf. Door yoga leer ik om te relativeren, afstand te creëren tussen mijn emoties en mijn lichaam. Ik ben wel heel nuchter: wil weten dat het werkt, voordat ik het ga doen. Met het zweverige van yoga heb ik zelf weinig.”

Zwemmen in het donker

“In de winter geef ik binnen yogalessen, maar vanaf mei doe ik dat buiten. Er komt een vaste groep, maar sommige mensen komen ook af en toe een workshop volgen. Het leuke is: mensen hebben altijd een verhaal. Er is altijd een reden waarom ze bij mij iets komen doen. Ze hoeven me dat niet te vertellen. Dat is het verschil tussen mijn werk en mijn activiteiten: ze komen om een leuke tijd te hebben, iets waardevols te doen, maar niet om te praten. Achteraf is iemand dan heel trots dat ze het heeft gedaan, en soms hoor ik dan ook wat de aanleiding was.”

Blote voeten

“Voor de zomerperiode heb ik een aantal toffe activiteiten bedacht, zoals dauwtrappen, yoga aan het water, buitenzwemmen onder de volle maan en een les windsurfen. Dan ga ik een ochtend zitten en dan verzin ik dat allemaal. En dan zie ik wel wie erop afkomt. Lekker met je blote voeten op de grond, dat vind ik het leukst. Geen zweverigheid, maar vanuit ervaringen in de natuur ontdekken wie je bent. Veel mensen leven op de automatische piloot, maar er is zoveel meer. Je kunt zoveel leren en doen. Bij mij kunnen mensen dat uitproberen. Het gaat om die bewustwording van jezelf.”

Licht en donker

“Ik vind het ook heel gaaf om dingen te doen die met licht en donker te maken hebben. Richting de nacht kun je niet meer goed kijken en moet je andere zintuigen aanspreken. Als mensen bijvoorbeeld gaan zwemmen in het donker, op een plek die ze niet kennen, ontstaat er een soort alerte opwinding: ‘arousal’ noem ik het. Ik vind het heel leuk om dat op te wekken. Hoe gaan ze reageren, kunnen ze bij zichzelf blijven? Het is ook prima als je op de kant blijft, maar dan heb je jezelf wel uitgedaagd.”

Iets nieuws doen

Vooral niet te lang achter elkaar hetzelfde, dat past bij Yenny. “Ik houd erg van dingen uitproberen, iets nieuws doen. Als mijn hoofd niet gevoed wordt, krijg ik te weinig prikkels en dan wordt het saai. Ik verzin iedere keer weer iets anders, ben heel creatief. Ik weet niet wanneer die voorraad ooit opraakt. Ik word altijd vroeg wakker en wil dan meteen iets doen. Het liefst prop ik zo veel mogelijk in een dag. Dat er soms ook balans moet zijn, heb ik echt moeten leren. Eigenlijk ontdek ik pas de laatste tijd dat ik niet altijd iets hoef te doen. Mijn lichaam is soms moe, en daar moet ik aan toegeven. Je kunt niet altijd maar doorknallen. Even zitten en een boek lezen is soms ook nodig. Mijn vriend is heel kalm. Thuis, bij hem, vind ik echt mijn rust. Daar zijn geen prikkels.”

Op de tafel

Wat Yenny’s levensmotto is? “Altijd blijven spelen. Ik wil graag dat kind in me blijven voelen. Die speelsheid in het leven behouden. Als kind mochten we overal op klauteren en door de drek lopen. Wie heeft bedacht dat dat niet meer mag? Ik wil juist wél op die tafel klimmen en op blote voeten door het bos rennen. Ook voor anderen wil ik het gevoel creëren dat je dingen mag durven en mag doen. Ga gewoon maar een beetje spelen, dat is veel leuker, toch? Blijf gewoon maar een beetje kind.”

Tekst: Hannah Zandbergen

Foto’s: Johan Brouwer