Weblog burgemeester Veenstra: Zelfbewuste regio’s

DFM - In zijn weblog heeft burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren het deze keer over de structuur van het openbaar bestuur en de discussies die dat met zich meebrengt. Niemand is bereid om in dat traject bevoegdheden af te staan. Volgens Veenstra kan het beter over de inhoud gaan.

Onderstaand de weblog:

In het blad van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, het VNG-magazine, stond deze week een artikel dat ik samen met Marga Vermue, mijn collega in Sluis, schreef. Zij is voorzitter van de Vereniging van Zeeuwse gemeenten, ik ben voorzitter van de Friese variant. Bij Omrop Fryslân mocht ik er ook nog iets over vertellen. Via de website van de VNG is het artikel terug te vinden.

Samen vragen we aandacht voor de specifieke positie van Zeeland en Friesland als regio’s met een sterke identiteit die graag in eigen huis onderwerpen willen oppakken zonder dat landelijk beleid of landelijke structuren in de weg zitten. Het zou mooi zijn wanneer het nieuwe kabinet (als het er ooit komt…) ons de ruimte geeft om te experimenteren.

In Nederland wordt al sinds mensenheugenis nagedacht over de structuur van ons openbaar bestuur. Maar behalve veel gemeentelijke herindelingen, waar bijna altijd op initiatief van de betrokken gemeenten zelf toe wordt besloten, gebeurt er niet zo veel. Geen nieuwe provinciale indeling, geen regio’s met veel bevoegdheden en ook geen gemeenten met minimaal 100.000 inwoners. Geen enkel idee haalt de eindstreep.

Misschien moeten we maar gewoon stoppen met die structuurdiscussie en naar de inhoud kijken. Naar de taken die overheden hebben. Veel taken liggen immers deels bij gemeenten en deels bij provincies en/of waterschappen. En als ze al niet bij meerdere overheidsorganen liggen dan is er altijd wel een provincie of gemeente die vindt dat het zo is.

Dat zou slimmer kunnen. Maar omdat het gesprek hierover vaak leidt tot een bevoegdhedendiscussie (wie gaat erover, wie heeft dus de ‘macht’) en niemand bereid is bevoegdheden af te staan, leiden ook deze discussies tot weinig verbetering.

Laten we het dus alleen over inhoud hebben. En er is zoveel inhoud. Klimaat, wonen, veenweide, arbeidsmarkt; er zijn zoveel onderwerpen waar verschillende overheden over gaan. En regelmatig denken die overheden heel verschillend over een onderwerp. Dat leidt niet altijd tot snelle en slimme oplossingen.
Maar onze inwoners zouden gebaat zijn bij eenduidige antwoorden op de vragen van deze tijd. Er moet dus een betere samenwerking zijn tussen de verschillende overheidslagen.

En dat zou volgens mijn Zeeuwse collega en mij best in Zeeland en Fryslân kunnen worden uitgeprobeerd. Maak van deze regio’s een proeftuin. Laten we hier kijken of de belangrijke onderwerpen van deze tijd op een eigentijdse manier kunnen worden opgepakt. Zonder dat onze inwoners merken of een ambtenaar bij de provincie, een gemeente of het Wetterskip werkt. Ze zijn immers allemaal “civil servants”. Ze werken voor dezelfde inwoner, die het niet uitmaakt van welke bestuurslaag een oplossing voor een probleem komt.

Zeeland en Fryslân zijn overzichtelijke regio’s. De grenzen van provincie en waterschap vallen (nagenoeg) samen en er is een overzichtelijk aantal gemeenten. En we werken al jaren intensief samen op allerlei terrein. Dat is heel anders dan in Gelderland, Noord-Brabant of andere gebieden.

Inhoudelijk samenwerken. Geen bevoegdhedendiscussie en geen herindelings- of opheffingsdiscussie. Overheden blijven gewoon bestaan. Maar het zou mooi zijn dat door een betere samenwerking ook betere en voor het hele gebied eenduidiger beslissingen zouden kunnen worden genomen.
Daar kunnen bestuurders en ambtenaren mee aan de slag. Maar onze volksvertegenwoordigers moeten er ook bij worden betrokken. In het artikel pleiten we daarom voor een Zeeuwse en een Friese ‘assemblee’, een oploop van volksvertegenwoordigers die enkele malen per jaar bijeen kan komen. Om te worden geïnformeerd over de resultaten van de samenwerking en om beter voorbereid te zijn op de besluiten die in eigen huis moeten worden genomen.

Want in ons voorstel blijven gemeenten, provincie en waterschap gewoon bestaan. Maar onze verwachting is dat meer en betere samenwerking in zelfbewuste regio’s als de onze tot meer resultaat zal leiden. Hopelijk wil het rijk het experiment met ons aangaan.

Weblog burgemeester Fred Veenstra.