Paulien Wiersma reed voor haar Hartekind een ‘Solo Ride’

JOURE -  We schrijven het jaar 2005. Tot in hun tenen geconcentreerd staat een compleet chirurgisch team in een van de operatiekamers van het Universitair Medisch Centrum in Groningen (UMCG) te werken. Te midden van dat alles een heel klein mensje, amper 6 weken oud, dat zich nog maar nauwelijks iets van deze wereld bewust is. De apparatuur, bromt, tikt en
pompt, onder het toeziend oog van diverse medische assistenten. Zelfs de dunste slangetjes
zijn dikker dan haar vingertjes. Ze ondergaat haar eerste openhartoperatie; over twee jaar
moet ze op herhaling voor de definitieve operatie.

Inmiddels zijn we veertien jaar verder en zit de toen zes weken oude Inge de Graaf uit Joure
een paar meter verder op de bank met haar iPad, een vrolijke meid van veertien, die het
goed doet op school, voetbalt en eet als een bouwvakker. Moeder Paulien Wiersma doet
haar verhaal.

Omgekeerde situatie
“Ja, zorgen en spanning troef in die tijd. Inge werd geboren met een hartafwijking. Officieel
wordt het een ‘transpositie van de grote vaten’ genoemd; dat wil zeggen dat de slagaders in
het hart zijn omgedraaid. In Jip en Janneke taal en heel kort door de bocht: normaliter
pompt de hartspier zuurstofrijk bloed door het lichaam, dat de zuurstof opneemt, waarna
het zuurstofarme bloed naar de longen wordt gepompt, die het weer van nieuwe zuurstof
voorzien. Dat mechaniekje zat bij Inge omgedraaid.

We merkten tijdens de eerste vier weken van haar leven dat het drinken moeilijk ging, ze
was enorm snel moe was en kon de voeding meestal niet binnen houden. Via het
consultatiebureau belandden we bij de kinderarts in het Antonius ziekenhuis in Sneek, waar
bij een saturatietest (red. - zuurstof verzadigingstest) bleek dat ze maar zestig procent
zuurstof in haar bloed had, terwijl dat normaliter 95-99 % had behoren te zijn.”

Kind aan huis in het UMCG
“We werden doorgestuurd naar het UMCG in Groningen, waar Inge diezelfde nacht nog een
hartkatheterisatie kreeg om te achterhalen wat er aan het motortje van haar lichaam
mankeerde. Het zuurstofpercentage in haar bloed was inmiddels gedaald naar 40% en ze
zou zonder beademing de nacht niet hebben overleefd. Met zes weken kreeg ze dus haar
eerste openhartoperatie, waarbij er een voorlopige voorziening werd aangebracht, zodat ze
aan zou kunnen sterken voor de definitieve (switch)operatie die later plaats zou vinden.

Dat was een periode waarin we kind aan huis waren bij het Antonius Ziekenhuis en het
UMCG. Inge was zwak en kreeg de eerste twee jaar alleen maar sondevoeding. Met als
gevolg dat haar afweersysteem zich niet voldoende ontwikkelde en ze erg vaak ziek was.

Toen ze twee jaar later voldoende was aangesterkt moest ze in Groningen opnieuw onder
het mes en vond de definitieve reconstructie van de grote vaten plaats (de switchoperatie).”

Hoofdstuk twee
Paulien (45) vertelt het verhaal op nuchtere toon, maar het moge duidelijk zijn dat deze
episode een behoorlijke impact heeft gehad op het familieleven van haar, haar partner
Edwin de Graaf en de inmiddels zeventien jaar oude zoon Milan.

En het verhaal is hiermee nog niet uit, want eind augustus moet Inge opnieuw de gang naar
het UMCG maken voor een derde hartoperatie. Dit keer voor een ontsteking aan haar
hartzakje (pericarditis constrictiva), waardoor deze schil rond het hart dikker en minder
flexibel wordt en het hart niet meer optimaal kan uitzetten om zuurstofrijk bloed rond te
pompen. Tot zover de diagnose. De remedie: een hartoperatie waarbij het hartzakje wordt
verwijderd.

Inge: “Daar zie ik wel tegenop. Ik snap wel dat het de enige oplossing is, maar ik ben er wel
behoorlijk zenuwachtig om. Vervelend is ook dat je daarna voor een langere periode moet
revalideren en weer conditie moet opbouwen. Dat betekent dat ik niet meer kan voetballen,
een paar maanden school mis en niet meer zelf op de fiets naar Heerenveen kan.”

Moeder Paulien valt in: “Vorig jaar kreeg Inge buikpijn klachten. Ik dacht in eerste instantie
‘zal wel meevallen’, maar Inge had het gevoel dat er iets niet in de haak was, ook al omdat ze
in haar voetbalteam niet meer voluit kon gaan. Voor haar eigen gemoedsrust werd ze door
de huisarts doorverwezen naar het ziekenhuis. Daar bleek tijdens een buikecho dat ze vocht
in haar buik had en dat hoort niet zo. Dus opnieuw een ritje Groningen, waar na een hele
batterij tests een ontsteking aan haar hartzakje werd geconstateerd.”

Inge vult aan: “Eigenlijk was de operatie al in het begin van het jaar gepland, maar Corona
kwam ertussen en dus hebben we in overleg met het UMCG de operatie over de zomer heen
getild.”

Het anker lichten
“Het klinkt misschien wat harteloos en nuchter,” vervolgt Paulien “maar dat was de beste
oplossing. Niet alleen vanwege corona, maar ook onze zomer en de vakantie zouden door
die operatie tussen de wal en het schip terecht zijn gekomen, terwijl er door de chronische
aard van Inge’s aandoening geen directe aanleiding was voor een spoedoperatie. We staan
nu dus eigenlijk op het punt om ‘het anker te lichten’ en met onze kruiser een paar weken
door Friesland te gaan zwerven. We zien wel waar de wind ons brengt. Normaliter zouden
we deel hebben uitgemaakt van de IFKS-volgvloot, want Edwin en zoon Milan zijn
bemanningslid bij Sikke Heerschop, die in 2013 kampioen in de grote A-klasse werd met zijn
skûtsje Wylde Wytse. Vorig seizoen was Sikke’s laatste jaar op dit skûtsje, aangezien zijn
zoon Wytse het roer overneemt en senior zelf opnieuw de uitdaging aangaat met een ander
skûtsje, een Piipster, dat hij na een lange zoektocht en een bijzondere ruil in Engeland als
woonschip ‘opduikelde’ en helemaal in wedstrijdconditie heeft gebracht. De naam is
inmiddels ook bekend: ‘De Ingelskman’.” Voor Edwin is de situatie duidelijk: “Gisteren
hebben we er voor het eerst mee gezeild; het schip moet dus nog optimaal in de trim worden gebracht, maar ik had het liefst ‘de IFKS’ gezeild. Aan de andere kant heeft twee weken volledige vrijheid ook wel wat.”

In de ban van de fiets
Paulien is Bolswarder van geboorte. “Opa Wiersma had er de muziekwinkel De Harp,” blikt
ze terug, “een passie die oversloeg op mijn vader. Hij werd pianostemmer en begon toen ik
zeven jaar oud was een muziekwinkel in Heerenveen. Wij verhuisden naar Haskerhorne
waar ik tot mijn twintigste heb gewoond, waarna ik naar Joure ben verhuisd en Edwin
tegenkwam. De vonk sloeg over, we werden ‘een setje’ en kregen twee kinderen.
Edwin is bijbeldrukker bij Royal Jongbloed in Heerenveen, een drukkerij, uitgeverij en
mediabedrijf in Heerenveen, gespecialiseerd in het drukken van bijbels en christelijke
liedbundels. Deze worden in alle mogelijke talen gedrukt, zodat de Heerenveense firma over
werk niet heeft te klagen. Ik ben al twintig jaar werkzaam op de slagerijafdeling van Jumbo in
Sint Nicolaasga.

Een jaar of vier geleden heb ik een fiets gekocht en in de ban van het fietsen geraakt. Ik heb
een Merida, een soort cross-over tussen een reguliere racefiets en een mountainbike. Vorig
jaar ben ik begonnen om actief tochten te gaan rijden, zoals de Fietselfstedentocht, de Zes
Dorpen Tocht, de Elfmerentocht en daarnaast trap ik met sportvrienden door de week en in
het weekend heel wat kilometers weg. Dat was ook het geplande scenario voor dit jaar - ik
was nota bene ingeloot voor de Amstel Gold Race - toen Corona de pret grondig bedierf. Dat
is wel echt balen.

We waren door de hartafwijking van Inge al bekend met de Stichting Hartekind, waardoor ik
ook kennismaakte met de Hartekind Ride, een fietstocht met een groep lotgenoten langs de
academische ziekenhuizen, waarbij het sponsorgeld ten goede komt aan de Stichting
Hartekind, om het verschil te maken voor kinderen met ernstig hartfalen en de Hartekind-
families.”

Hartekind Ride Solo
“Omdat ik geen stilzitter ben besloot ik, toen corona een spaak in het wiel van de Hartekind
Ride stak, mijn eigen ‘Hartekind-Ride’ solo te doen. Bij de Solo Ride is het niet belangrijk om
zoveel mogelijk kilometers ‘weg te stampen’, maar om extra aandacht te genereren voor de
Stichting Hartekind. Dat kon op allerlei manieren: virtueel op je eigen hometrainer, of als
familie een aantal kilometers maken, of zoals ik gedaan heb, een 165 kilometer lange tocht
naar het Academisch Ziekenhuis in Groningen en weer terug. Ik ben begin juli ’s morgens om
zes uur vertrokken en ’s middags om vijf uur was ik weer in Joure.

Om sponsorgeld binnen te halen heb ik mijn Solo Ride via Facebook van de Stichting
Hartekind bekend gemaakt en daarnaast uiteraard via persoonlijke acties. Bij mijn baas in
Sint Nyk mocht ik een bak neerzetten, waarin de mensen die de Stichting een warm hart
toedragen, hun emballagebonnen in konden deponeren. Dat heeft samen met de
aanvullende donatie van mijn werkgever en de gesponsorde kilometers van sympathisanten
het mooie bedrag van ruim 1400 euro opgeleverd.”

Overigens zijn er ook nu nog donaties mogelijk via de ‘donatie link’ op de Facebookpagina
van Stichting Hartekind: https://www.facebook.com/StichtingHartekind/ Prettige vakantie en blijf gezond. Was getekend: Paulien Wiersma

Tekst: Wim Walda